Home > Bescherming > Bedreiging  
Deel deze pagina: 
Steun ons:
Doneer Online
Vriendenloterij
Wordt gesteund door:
VriendenloterijStichting DierenLot

Vervolging

Tot halverwege de vorige eeuw kwamen dassen nog in een groot deel van Brabant voor. In de jaren '50 tot '90 van de vorige eeuw is de stand van de Brabantse das echter dramatisch teruggelopen. De voornaamste reden hiervoor is dat de das bejaagd en de burcht vergraven mocht worden. In een tijdsbestek van enkele decennia zijn enorme aantallen dassen het slachtoffer geworden van deze vervolging. De Brabantse dassenpopulatie is in deze periode teruggedrongen tot een smalle strook aan de oostzijde van de provincie.
Meer informatie over de verspreiding in Brabant.
Terugkomst der Dassenjacht
Begin vorige eeuw vond men het zo normaal om dassen te bejagen dat er zelfs ansichtkaarten van werden gemaakt. Gelukkig is aan het op grote schaal uitroeien van dassen een einde gekomen, maar desondanks vinden er nog steeds excessen plaats. Zo worden dassenburchten vergraven omdat er zich vossen bevinden, pijpen worden dichtgestopt, zodat dassen stikken. Er wordt zelfs met gassen en andere chemische middelen gewerkt om dassen een vaak gruwelijke dood te laten sterven. Verder komt het voor dat stropers dassen doden puur voor de sport. Bijzonder wreed is het gebruik van strikken die sporadisch nog aangetroffen worden.
Om zelf te zien hoe barbaars het gebruik van strikken is kunt u op de volgende links naar foto’s klikken. PAS OP! De foto’s kunnen schokkend zijn!
[Foto 1]   [Foto 2]   [Foto 3]


De laatste jaren zijn toezichthoudende overheidsinstanties verdwenen of ingekrompen. Het gevolg daarvan is het ontbreken van controle ("ogen en oren in het veld"), wat kwaadwillenden vrij spel geeft. Voor de bescherming van de das is het noodzakelijk dat er weer meer toezicht komt, niet uitsluitend in natuur- maar in alle buitengebieden. Ook U kunt bijdragen aan de bescherming van de das door stichting Dassenwerkgroep Brabant te steunen met een financiële bijdrage en/of informatie.

De mens als vijand

De das heeft in Nederland geen natuurlijke vijanden meer. Van oorsprong is de wolf een vijand van de das. De hond is een ver familielid van de wolf, daarom is het niet wenselijk dat honden de burcht betreden. De hondengeur, die voor de das lang te ruiken is, zorgt ervoor dat er stress optreedt en de das zijn burcht niet verlaat. Dit kan er op den duur toe leiden dat dassen onvoldoende kunnen foerageren en zelfs hun vertrouwde burcht in de steek laten. Hetzelfde effect kan het regelmatig betreden van een dassenburcht door mensen hebben. Ook mensengeur blijft voor een das zeer lang te ruiken; het 's ochtends betreden van een dassenburcht kan tot gevolg hebben dat dassen 's avonds niet naar buiten komen.

Verkeer

De mens vormt ook indirect een enorme bedreiging voor de das. De reden is dat de mens zich pleegt voor te bewegen per auto. Wegen doorsnijden leefgebieden van dassen. Omdat de das altijd gebruik maakt van vaste verbindingspaden, wissels, en zich niet af laat schrikken door het verkeer, leidt dit tot grote aantallen verkeersslachtoffers. Het verkeer is doodsoorzaak nummer 1 onder de Nederlandse dassenpopulatie.
Jaarlijks sterven er in Brabant naar schatting 300 dassen als gevolg van het verkeer. Omdat het vaak zeugen met jongen betreft die zichzelf nog niet kunnen redden, sterft ook nog eens een aantal jonge dasjes in de burcht. Het overgrote deel van de Brabantse dassen bereikt bij lange niet de natuurlijke maximum leeftijd van 14 jaar, maar valt voortijdig ten prooi aan het verkeer.

20% van de totale dassenpopulatie sterft jaarlijks op de Nederlandse wegen.
50-70% van de jongen sterft in hun eerste levensjaar.
90% van de dassen sterft voordat ze 7 jaar oud zijn.
Deze jonge das heeft zich uit angst naar de auto gekeerd en de haren van zijn vacht overeind gezet om groter te lijken.
Doodgereden jonge das
Maatregelen om wildaanrijdingen te voorkomen worden lang niet altijd afdoende genomen. Overheden zijn zich vaak onvoldoende bewust van het gevaar dat het verkeer vormt voor overstekend wild. Daarnaast ontbreekt in veel gevallen de kennis van beschermende maatregelen. Bovendien speelt ook de factor geld, zoals in zoveel gevallen, een grote rol bij het achterwege laten van beschermende maatregelen. Helaas wordt er bij de aanleg van wegen maar al te vaak bezuinigd op dit soort voorzieningen.

Boswerkzaamheden

Helaas komt vernieling van dassenburchten bij boswerkzaamheden nog steeds op grote schaal voor. De reden is in de meeste gevallen onwetendheid over de aanwezigheid van burchten. Omdat er steeds groter materieel wordt gebruikt kan bij dergelijke werkzaamheden onherstelbare schade worden aangericht aan dassenburchten. Bovendien is het op grote schaal kappen of rooien van bomen op burchten niet wenselijk, omdat daardoor alle dekking en beschutting op de burcht wegvalt.

Landbouw

Verstoring van dassenburchten door normaal landbouwkundig gebruik behoort tot de meest voorkomende vormen van verstoring. Dassenburchten bevinden zich vaak in slootkanten, houtwallen, singels en begroeide perceelsgrenzen. Ook in aangrenzende akkers en weilanden kunnen in de loop der tijd pijpen ontstaan. Deze pijpen worden vaak bewust, vanwege het gevaar die deze pijpen opleveren voor het vee (zie schade), of onbewust, er worden steeds grotere landbouwmachines gebruikt, gedicht door de eigenaar of gebruiker. Het komt ook regelmatig voor dat de ondergrondse kamers waarin de das zich ophoudt vanwege landbouwwerkzaamheden inzakken. Het mag duidelijk zijn dat dassen hierdoor vaak een zekere en gruwelijke dood sterven. Overige vormen van verstoring en beschadiging vormen ook betreding door vee en het uitrijden van mest op de burcht en de directe omgeving.

Planologie

Diverse andere planologische ingrepen als gevolg van de toegenomen welvaart, de groei van de bevolking in Brabant en het in cultuur nemen van natuurgebieden hebben eveneens een grote invloed op de dassenstand gehad. De das heeft op veel plekken plaats moeten maken voor de bouw van woningen, bedrijven- en fabrieksterreinen en de aanleg van sport- en recreatieparken. Omdat de das en zijn burcht tot voor kort niet beschermd waren konden overheden en projectontwikkelaars ongehinderd hun gang gaan bij hun expansiedrift. Gelukkig is hierin een kentering gekomen, hoewel de das het ondanks zijn beschermde status nog vaak af moet leggen tegen economische en maatschappelijke belangen.

Jacht en recreatie

Iedere vorm van jacht op dassenburchten is verstorend. Dat geldt ook voor het bouwen van constructies ten behoeve van de jacht op of in de omgeving van dassenburchten. Voor zover de jacht op vossen is toegestaan zou deze op dassenburchten niet mogen plaatsvinden in de reproductieperiode van dassen.

Bepaalde vormen van recreatie in de omgeving van dassenburchten kunnen zeer verstorend werken. Daarbij moet worden gedacht aan mountainbiken, het bouwen van tentenkampen, wandel- en fietsroutes, ruiterpaden, speurtochten, etc.
Richtlijnen van Stichting Das & Boom: Bij recreatievormen in de nabijheid van dassenburchten moet verschil gemaakt worden tussen activiteiten gedurende de avond of nacht en overdag. Overdag dient bij recreatieve verstoringsvormen een minimale afstand van 50 meter van de verstorende activiteit tot de meest nabijgelegen pijp aangehouden te worden. Recreatie gedurende de nacht dient binnen natuurgebieden uitgesloten te worden. Mocht dit toch het geval zijn dan dient een afstand van mimimaal 200 meter van de verstorende activiteit tot de meest nabijgelegen pijp aangehouden te worden.

Verdrinking en verwonding

De das is een goede zwemmer die niet terugschrikt voor een brede sloot of zelfs rivier. Desondanks worden vaak dode dassen aangetroffen in kanalen. Vanwege de steile, beschoeide oevers kunnen de dassen het water niet verlaten, raken uiteindelijk vermoeid en verdrinken.
Het uit de oevers treden van de Maas kost elke keer, relatief, veel dassen het leven.

Deze dassenburcht in Vierlingsbeek is helemaal onder water komen te staan. Naderhand lagen er twee verdronken dassen op de burcht. Naar het lot van de anderen kan men alleen maar gissen.
Overstroomde dassenburcht
Daarnaast vormen verwondingen als gevolg van gevechten met soortgenoten een doodsoorzaak. Omdat de das een sterke territoriale binding heeft en dit territorium fel tegen indringers zal verdedigen zijn zware verwondingen bij een gevecht geen uitzondering. Hoewel dassen zeer sterk zijn en wel tegen een stootje kunnen kan een verwonding echter in sommige gevallen tot de dood leiden.